آیا برندهایی که شبکه GEM از آنها نام می‌برد مانند برخی تهیه‌کنندگان سیما، به خاطر تعرفه‌ پایین این شبکه ماهواره‌ای همکاری‌شان را با آن آغاز کرده‌اند؟! در سکوت وزارت صنعت، معدن و تجارت این سؤال‌‌ها بی‌پاسخ مانده است.

 

کمک به تولید ملی؛ وظیفه رسانه ملی

دولت‌ها تلاش می‌کنند مردم کشورشان را به مصرف تولیدات داخلی تشویق کنند تا از این طریق با کاهش وابستگی به واردات، ضمن کاهش حجم واردات کشور، به صنعت ملی کمک شود و با افزایش حجم تولیدات، میزان اشتغال بالا برود و چرخ صنعت به چرخش در آید.

 

از این رو تولید و پخش برنامه‌های رادیو و تلویزیونی با رویکرد ترغیب مصرف‌کنندگان برای خرید کالای تولید داخل کشور و کمک به اقتصاد ملی تقریباً در همه شبکه‌های تلویزیونی ملی دیده می‌شود.

در دنیا نیز شبکه‌های خصوصی با همین رویکرد و البته کسب درآمد از طریق پخش آگهی‌های بازرگانی، کالاهای کشورشان را تبلیغ می‌کنند. در میان شبکه‌های داخلی صداوسیما نیز شبکه پنجم سیما دو سالی می‌شود که مأموریت اقتصادی یافته و با گسترش برنامه‌های اقتصادی‌اش عملاً به شبکه‌ای تخصصی تبدیل شده است که در آن اقتصاد خرد و کلان و همچنین وضعیت تولیدات کلی بررسی می‌شود.

چندی پیش نیز رئیس سازمان صداوسیما از ایجاد شبکه‌ای تلویزیونی برای حمایت از صنایع کوچک خبر داد و گفت: در این شبکه توانمندی‌های صنایع کوچک و متوسط انعکاس می‌یابد و سازمان صدا و سیما از این کار فعلاً مقصود درآمدزایی ندارد و به دنبال آموزش، فرهنگ‌سازی و توجه به تولیدات بومی است.

 
شبکه رادیویی اقتصاد نیز که از شبکه‌های پر طرفدار رادیویی نیز به شمار می‌رود به طور تخصصی در زمینه اقتصاد ملی فعالیت دارد و بخش عمده‌ای از برنامه‌هایش نیز به حمایت از تولیدات داخلی اختصاص دارد.

 

در این بین مشخص‌شدن نیت یک شبکه ماهواره‌ای برای پرداختن به تولیدات ایرانی و برندهای مهم تجاری در ایران، در هیچ کدام از این قالب‌ها نمی‌گنجد. شبکه «GEM» که از چند سال پیش تبلیغ کالاهای تجاری ایرانی را آغاز کرده بود، با راه‌اندازی برنامه‌ای به بررسی برندهای مشهور ایرانی و تشویق بینندگانش به خرید کالاهای تولید داخل می‌پردازد!

GEM دایه مهربان‌تر از مادر!

در دولت قبل صحبت از ارائه مجوز به برخی از شبکه‌های ماهواره‌ای برای فعالیت در داخل ایران به میان آمد. ولی در اسامی شبکه‌هایی که گفته می‌شد از وزارت ارشاد اجازه فعالیت و ایجاد دفتر در داخل گرفته‌اند، نامی از شبکه GEM دیده نمی‌شود.

با اینکه رفتار این شبکه ماهواره‌ای به گونه‌ای است که بسیاری از بینندگانش دچار شک و شبهه می‌شوند که آیا GEM بدون هماهنگی با داخل کشور نمی‌تواند این فعالیت‌ها را انجام دهد، ولی رویکرد‌های سیاسی و فرهنگی این شبکه در تضاد آشکاری با سیاست‌های نظام اسلامی است. به همین دلیل است که پرداختن این شبکه به برخی از موضوعات فرهنگی و اقتصادی داخل ایران سؤالات زیادی را درباره ماهیت این شبکه به همراه داشته است.

تولید برنامه«برند برتر» در شبکه GEM یکی از همین تناقض‌ها است. در این برنامه برندهای مشهور تجاری در ایران معرفی می‌شوند، از بینندگان شبکه خواسته می‌شود تا نظرشان را درباره بهترین برند‌های ایرانی در زمینه‌های مختلف از پوشاک گرفته تا مواد خوراکی، رستوران‌ها و فست‌فود‌ها را به این شبکه پیامک بزنند.

 
GEM پیش از این به طور مستقیم برخی از برندهای مشهور ایرانی را از جمله یک برند قدیمی تولید شامپو به طور مستقیم تبلیغ کرد و حتی در یکی از مجموعه‌های تلویزیونی ترکی که پخش کرده بود با تغییر نام شخصیت زن این سریال به نام برند ایرانی، تبلیغ غیرمستقیمی نیز از آن تولید‌کننده شامپو داشت. حالا در حرکتی که جای آن شاید خیلی زودتر از اینها باید در شبکه‌های داخلی کشورمان می‌بود، این شبکه دست به معرفی برندهای ایرانی‌زده است.

هنوز مشخص نیست منفعت مستقیم GEM از این کار چیست، اما حداقلش این است که این شبکه خود را بیش از قبل به بینندگان داخل ایرانش نزدیک می‌کند و حتی فضا را مانند آنچه در سینما به وجود آورد، به سمت دو قطبی‌شدن می‌برد که برخی‌ها را طرفدار آزاد شدن همکاری فرهنگی با ماهواره کرد و اکنون بحث بر سر تغییر قانون استفاده از ماهواره پیش آمده است.
 

به نظر می‌رسد در این بین برنامه‌سازان شبکه تلویزیونی پنج سیما و شبکه‌ای که قرار است در آینده با هدف کمک به صنایع کوچک ایجاد شود، می‌توانند روشی را که یک شبکه ماهواره‌ای در پیش گرفته است به نحوی دیگر در معرفی تولیدکنندگان ایرانی و محصولات برتر تولید کشور به کار ببرند؛ روشی که در آن خود مردم کالای برتر ایرانی را به هموطنانشان معرفی می‌کنند.